Wynagrodzenie za pracę w nocy oraz zasady obliczania dodatku nocnego 

Wykonywanie pracy w porze nocnej oraz pełnienie przez pracowników dyżurów jest dodatkowym obciążeniem, z którym dla firm wiążą się obowiązki natury placowej.

Pora nocna to 8 godzin przypadających między 21:00 a 07:00 rano (art.151 KP). Pracodawca określa godzinę jej rozpoczęcia oraz zakończenia, informacja taka umieszczona będzie w regulaminie pracy. Jeżeli przedsiębiorstwo nie posiada regulaminu, informacja o regulacji pory nocnej powinna trafić w formie pisemnej do pracowników. Pora nocna najczęściej określana jest od pełnej godziny, nie ma jednak prawnego przeciwskazania, aby przewidywać jej rozpoczęcia bądź zakończenie o niepełnej godzinie np.22:30.

W przypadku firm stosujących prace zmianowa organizacyjnie warto określić długość trwania pory nocnej pokrywającej się z praca na 3 zmianie. Za każdą godzinę pracy w nocy pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za prace. Wysokości dodatków nocnych są jednostkami zmiennymi, gdyż zalezą one od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Wysokość ta nie jest uzależniona od wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez danego pracownika. W praktyce nie istnieją żadne przeszkody prawne, aby pracodawca w przepisach wewnątrzzakładowych ustalił wysokość dodatku nocnego na wyższym poziomie.

Aby poprawnie obliczyć wysokość dodatku nocnego należy minimalne wynagrodzenie za pracę podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Jest to równoznaczne z tym, że wysokość dodatku jest rożna w poszczególnych miesiącach w zależności od liczby godzin do przepracowania.

Przykład

Regulamin racy obowiązujący w X firmie przewiduje, że pora nocna obejmuje 8 godzin od 22:00 do 06:00. Pracownik, który zatrudniony jest na umowie o prace, w czerwcu 2015r., przepracował 168 godzin, z których 20 przypadało na porę nocna. Pracodawca oprócz normlanego wynagrodzenia wypłacił pracownikowi dodatek w kwocie 41,60 zł., co wynika z następującego obliczenia:

1 750zł ÷ 168 godz.=10,42zł,

10,42zł x 20%= 2,08zł,

2,08zł x 20godz.=41,60zł.

W przypadku ustalenia terminu wypłaty wynagrodzenia nie na koniec miesiąca, ale do 10 dnia następnego miesiąca powstaje pytanie o podstawę do obliczenia dodatku nocnego za grudzień wypłacanego w styczniu, gdy od stycznia dochodzi do zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za prace. Ponieważ zgodnie z art.80KP wynagrodzenie przysługuje za prace wykonana, jego wysokość powinna być ustalana zgodnie z zasadami obowiązującymi w okresie, w którym praca była wykonywana. Skoro pracodawca oblicza wysokość wynagrodzenia za prace wykonana w grudniu, to – mimo ze wyplata następuje w następnym miesiącu – wysokość dodatku za prace w nocy pracodawca ustala i wypłaca według wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w starym roku kalendarzowym, czyli sprzed zmiany.

Wysokość dodatku za prace w porze nocnej jest taka sama zarówno dla pełnoetatowców jak i niepełnoetatowców. Przy ustalaniu jej dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy minimalne wynagrodzenie należy również podzielić przez wymiar czasu pracy ustalony dla danego miesiąca.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony na ½ etatu, a w kwietniu przepracował 10 godzin przypadających na porę nocna w zakładzie pracy. Nabył wiec prawo do dodatku za prace w nocy w wysokości 20,80, zgodnie z wyliczeniem:

1 750zł ÷ 168godz. = 10,42zł,

10,42 x 20% = 2,08zł,

2,08zł x 10godz. = 20,80zł.

Przepisy Kodeksu Pracy nie przewidują, że wyplata dodatków nocnych dotyczy jedynie pełnych godzin, a więc możliwe jest wypłacanie dodatku nocnego także za krótsze okresy, np.15 minut. W przypadku elektronicznego ewidencjonowania czasu pracy często interwał czasowy przyjęty w programie wynosi 15 minut, co pozwoli na bardziej szczegółowe rozliczanie czasu pracy.

 

Autor: Sandra Wardecka