Rozliczenie pracownika za mienie powierzone po ustaniu stosunku pracy 

Wykonując czynności zawodowe na rzecz pracodawcy, pracownik często otrzymuje pewne narzędzia, które mają mu ułatwić pracę. Do mienia powierzonego może należeć między innymi samochód służbowy, laptop, telefon, tablet. W momencie ustania stosunku pracy pracownik zobowiązany jest do dokonania odpowiedniego rozliczenia sprzętu stanowiącego własność pracodawcy.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 124 Kodeksu pracy pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:

• pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności;
• narzędzia, instrumenty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.

Odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu. Tym samym pracownik zobowiązany jest w odpowiednim czasie rozliczyć z pracodawcą powierzone mu mienie.

Z prawidłowym powierzeniem mienia mamy do czynienia tylko wtedy, gdy oddanie go pracownikowi nastąpi w okolicznościach umożliwiających mu, w tej dacie, jego zwrot albo wyliczenie się z niego. Następuje to przez właściwe udokumentowanie przekazania mienia, a taką formą często jest właśnie inwentaryzacja.

Jedną z prostszych form udokumentowania przekazania pracownikowi mienia stanowiącego własność pracodawcy jest jednak spisanie protokołu przekazania lub też zawarcie umowy np. o korzystanie z samochodu służbowego.

W chwili przekazania pojazdu należy sporządzić protokół jego wydania, w którym wskazany zostanie stan techniczny pojazdu i ewentualne usterki. Sporządzenie protokołu sprawi, że w razie wątpliwości przy zwrocie pojazdu w zakresie stanu technicznego można będzie zweryfikować, czy samochód posiadał już tę usterkę. Zbliżone znaczenie ma sporządzenie protokołu zwrotu.

Przykład

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji towarów. W związku z prowadzoną działalnością na terenie całej Polski konieczne jest bezpośrednie docieranie do klientów. Pracodawca w tym celu przekazuje pracownikowi samochód służbowy – następuje to na podstawie umowy o korzystanie z samochodu służbowego oraz protokołu wydania. Pracownik w chwili odbioru samochodu zauważył uszkodzenie samochodu na przednim zderzaku. W związku z tym zażądał wskazania w protokole wydania przedmiotowego uszkodzenia. Po dwóch latach między spółką a pracownikiem ustał stosunek pracy. Pracownik był więc zobowiązany do zwrotu samochodu służbowego. W protokole zwrotu stwierdzono uszkodzenie przedniego zderzaka. Spółka postanowiła obciążyć pracownika kosztami naprawy zgodnie z art. 124 Kodeksu pracy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 124 Kodeksu pracy pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w mieniu powierzonym przez pracodawcę. Gdyby rozliczenie z pracodawcą za powierzone mienie potwierdziło, że uszkodzenie powstało w trakcie korzystania z pojazdu przez pracownika, pracodawca byłby uprawniony do obciążenia pracownika kosztami związanymi z usunięciem uszkodzenia. Jednakże w związku z tym, że w protokole wydania stwierdzono, że w chwili wydania pojazdu posiadał on uszkodzenie, pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności poprzez wykazanie, że uszkodzenie istniało już w chwili wydania pojazdu.

Pracownik, któremu powierzono mienie w prawidłowy sposób, ponosi odpowiedzialność na zasadzie art. 124 Kodeksu pracy, nawet jeżeli nie podpisał deklaracji o przyjęciu tej odpowiedzialności. Zawarcie umowy o odpowiedzialności materialnej ma bowiem tylko znaczenie dowodowe i nie stanowi przesłanki do przyjęcia prawidłowości powierzenia mienia i odpowiedzialności za nie.

Tym samym pracownik musi pamiętać, że w razie nieprawidłowego sprawowania pieczy nad mieniem powierzonym, pracodawca może pociągnąć go do odpowiedzialności materialnej.

 

Autor: Sandra Wardecka