Praca w godzinach nadliczbowych – limity
Praca w godzinach nadliczbowych to zgodnie z art. 151 § 1 k. p. „praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. W inny sposób będą powstawały nadgodziny u pracownika zatrudnionego w podstawowym czasie pracy, który pracuje od poniedziałku do piątku po 8 godzin, a inaczej będzie w przypadku pracownika zatrudnionego w równoważnym czasie pracy. W pierwszym przypadku, nadgodziną będzie każda godzina pracy powyżej 8 godzin na dobę, natomiast w systemie równoważnego czasu pracy, przedłużającego dobowy wymiar czasu do 12 godzin, nadgodziną będzie dopiero 13 godzina pracy.
Pracownik biura architektonicznego pracuje w podstawowym czasie pracy od 9 do 17. Musiał jednak przyjść do pracy w jedną sobotę. Pracownik nie otrzymał za ten dzień innego dnia wolnego, w związku z czym otrzyma wynagrodzenie z dodatkiem 100 %.
Kiedy pracodawca może zlecić pracę w godzinach nadliczbowych?
Jednym z podstawowych obowiązków pracownika, jest dbanie o dobro zakładu pracy i wykonywanie poleceń służbowych. Niewykonanie tego polecenie może skutkować otrzymaniem kary porządkowej, a w skrajnych sytuacjach może nawet być powodem wypowiedzenia umowy. Jednak nie zawsze pracodawca może zlecić pracę w godzinach nadliczbowych. Nie może jej polecić kobietom w ciąży, osobom niepełnosprawnym, pracownikom młodocianym itp. Pozostali pracownicy co do zasady nie mogą odmówić pracy w godzinach nadliczbowych. Jednak pracodawca nie ma zupełnej dowolności w zleceniu swoim podwładnym pracy po godzinach.
Kodeks pracy wskazuje, że wykonywanie przez pracowników pracy w godzinach nadliczbowych, jest możliwe w sytuacji:
- konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia, zdrowia i mienia, środowiska lub usunięcia awarii;
- szczególnych potrzeb pracodawcy.
To w gestii pracodawcy leży ocena i kwalifikacja zdarzeń zagrażających zdrowiu, życiu czy mieniu. Także o tym, czy w danej sytuacji można mówić o szczególnych potrzebach pracodawcy rozstrzyga sam pracodawca. Niedopuszczalne jest ciągłe zlecanie pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych, które oznacza nie sytuację niecodzienną, a planowaną.
Maksymalny limit pracy w godzinach nadgodzinach wynika z ograniczeń Kodeksu pracy:
- w dobie– może to być maksymalnie 13 godzin pracy łącznie z nadgodzinami, limit wynikający z obowiązku zapewnienia pracownikowi 11 godzinnego, nieprzerwanego odpoczynku w ciągu doby;
- na przestrzeni tygodnia – obowiązek zachowania przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy oznacza, że czas pracy łącznie z nadgodzinami nie może przekroczyć 48 godzin w okresie rozliczeniowym;
- rocznie– z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, pracownik może mieć w wyłącznie 150 godzin nadliczbowych. Mówi o tym art. 151 § 3 k.p. Jednak w razie konieczności zwiększenia rocznego limitu nadgodzin, należy umieścić stosowny zapis w regulaminie pracy. Należy pamiętać, że w zakładach, w których funkcjonują związki zawodowe, każda zmiana regulaminu pracy musi zostać poprzedzona konsultacjami i uzyskaniem zgody.
Jeżeli jesteś zainteresowany rozliczaniem czasu pracy w systemie temu dedykowanym, zapraszamy do kontaktu.
Autor: Sandra Wardecka
