Nadgodziny w różnych systemach
– równoważny czas pracy
Bez względu na rodzaj systemu czasu pracy, jaki stosuje dany pracodawca, zawsze obowiązuje jedna zasada, wywodząca się z art. 80KP. Dotyczy ona rozliczania pracy w godzinach nadliczbowych i zgodnie z powyższym, wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za pracę wykonaną. Stwierdzenie to przekłada się na termin nadgodzin, gdzie pracownik dostaję wypłatę za nadgodziny dobowe i średniotygodniowe. Za nadgodziny dobowe pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie z pensją za miesiąc, w którym nadgodziny powstały. Za nadgodziny średniotygodniowe – z pensją za ostatni miesiąc okresu rozliczeniowego.
Różnice będą dotyczyły głównie powstania nadgodzin dobowych ze względu na różne możliwości zaplanowania pracy pracownikowi.
W systemach równoważnego czasu pracy możliwe jest wydłużenie czasu trwania dniówki roboczej powyżej 8-godzinnej normy czasy pracy do maksymalnie:
- 12 godzin na dobę w systemie równoważnego czasu pracy;
- 16 godzin na dobę w systemie czasu pracy przy dozorze urządzeń;
- 24 godzin na dobę w systemie czasu pracy pracowników ochrony lub zakładowych straży pożarnych i służb ratowniczych.
Powyższe wielkości są maksymalnymi granicami, po których przekroczeniu powstają nadgodziny dobowe, ale tylko wtedy, gdy taka liczba godzin pracy została pracownikowi zaplanowana w jego harmonogramie czasu pracy.
W systemach równoważnego czasu pracy, w celu zbilansowania czasu pracy w skali okresu rozliczeniowego jest dopuszczalne:
- Planowanie skróconych odpoczynków dobowych;
- Ustalenie dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy.
W obydwu przypadkach nadgodziny dobowe wystąpią dopiero po przepracowaniu 8-godzinnej normy dobowej. W praktyce więc, rozliczenie nadgodzin dobowych wymaga porównania harmonogramu czasu pracy z wykonaniem(faktycznie przepracowany czas pracy) i rozliczenia różnic między nimi.
Przykład
Pracownik miał w ciągu tygodnia pracować w następujący sposób:
- Poniedziałek – 8 godzin;
- Wtorek – 6 godzin;
- Środa – 12 godzin;
- Czwartek – 4 godziny;
- Piątek – 10 godzin.
Ze względu na chorobę innego pracownika, godziny pracy zmieniły się na 12 godzinne zmiany w całym tygodniu. Tak więc w poniedziałek, wtorek i czwartek pracownik miał 4 nadgodziny dobowe, a w piątek 2 nadgodziny dobowe. W środę nagodziny nie powstały, ponieważ pracownik planowo miał zmianę 12 godzinną.
Dodatkowa praca ponad harmonogram w powyższym przykładzie przypadająca do 8 godzin w trakcie poszczególnych dni roboczych w przypadku zatrudnienia na cały etat spowoduje przekroczenie tygodniowej normy czasu pracy. Natomiast w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy pracę taką należy rozliczyć jako godziny ponadwymiarowe zgodnie z limitem, zawartym w umowie.
Praca w dni wolne z rozkładu czasu pracy nie wymaga od pracodawcy rekompensaty w postaci oddania pracownikowi dni wolnych od pracy, gdyż nie ma takiej regulacji w KP. Aby pracodawca mógł w łatwy i przejrzysty sposób kontrolować ilość nadgodzin kiedy może przydzielić pracowników czasu wolnego, polecamy korzystanie z systemów do rejestracji i rozliczania czasu pracy.
Autor: Sandra Wardecka
